ประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่นมีจุดเหมือนร่วมกันอย่างหนึ่งคือ ถูกประเทศมหาอำนาจทางตะวันตกบังคับให้เปิดประเทศในช่วงเวลาที่ใกล้เคียงกัน และต่างก็ต้องพัฒนาประเทศให้เข้าสู่ยุคสมัยใหม่เพื่อจะได้รอดพ้นจากการตกเป็นอาณานิคม แต่การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศทั้งสองมีความต่างกัน เนื่องจากปัจจัยด้านทรัพยากรมนุษย์เป็นสำคัญ